منبع عکس: سایت کویرها و بیابان‌های ایران (عکاس: قربان چاله سرائی)
[۳۵] پایه‌گذار شهر جدید را طلحة بن احوص اشعری می‌دانند.[۳۶] در دوره عباسیان
قم ابتدا به صورت مزرعه‌های پراکنده بود. پس از ورود اشعریون به این سرزمین (جایی که اینک شهر قم است) هفت روستا به نام ممجان، قردان (قزوان)، مالون، جمر (کمر)، سکن، جلنبادان، به وجود آمد.
کاروان‌سرای پاسنگان مربعی شکل است و روی پایه‌های سنگی قرار دارد. این بنا ۲,۵۰۰ متر مربع مساحت دارد و به سبک کاروان‌سراهای نواحی مرکزی ایران بنا شده است.
غار کهک به‌دلیل داشتن غارسنگ‌های عجیب، پرتگاه‌های فراوان، آبشارسنگ‌های بلند و چکیده‌های رنگارنگ و چشم‌نواز، از منحصربه‌فردترین و قدیمی‌ترین غارهای ایران محسوب می‌شود.
یکی از وسیع‌ترین و کهن‌ترین مناطق حفاظت‌شده کشور، پارک ملی کویر است که بخشی از آن در قم قرار دارد. وسعت این منطقه حدود ۶۷۰ هزار هکتار است که بخش اعظمی از آن را پارک ملی و بقیه را منطقه حفاظت‌شده تشکیل می‌دهد.
چشمه آب، آبشار زیبا و امامزاده نیز از دیگر جاهای دیدنی این روستا هستند.
بازدید از تیمچه بزرگ و مشاهده هنرمندی گذشتگان و هنر مردم ??? امروز، خالی از لطف نیست.
«بیانات در اجتماع بزرگ مردم قم»، وبگاه دفتر حفظ و نشر آثار آیت الله خامنه‌ای.
در قم بناها و مکان‌های مذهبی و تاریخی بسیاری مانند مسجد امام حسن عسکری، مسجد جمکران، مدارس علمیه قدیمی از جمله مدرسه سِتّیه، بقعه امزادگان و قبرستان‌های تاریخی وجود دارد.
تعداد نسخه‌های خطی این کتابخانه ???? ????? ?????? در سال ۱۳۹۳ش، ۳۱۰۰۰ عنوان، مشتمل بر بیش از ۶۰۰۰۰ جلد بوده است.
بهترین زمان برای بازدید از این مکان زیبای طبیعی، اوایل فصل بهار و اواسط فصل پاییز است
کاسوا ???? ????? ?????? در فصل پاییز لباسی زیبا و رنگارنگ برتن می‌کند و چهره‌ای ???? ????? ?????? رویایی و دلبرانه به خود می‌گیرد که برای طبیعت‌گردی و طبیعت‌دوستان مکانی فوق‌العاده محسوب می‌شود.
[۴۲] قمی‌ها از امام حسن عسکری(ع) چاره‌جویی کردند، حضرت دعایی ???? ????? ?????? را که خودش در قنوت می‌خواند برای آنان ارسال کرد تا آن را در قنوت نماز نماز وتر بخوانند. [۴۳][یادداشت ۱]